ΠΑΙΔΕΙΑ, ΠΕΝΗΝΤΑ ΕΤΗ ΜΕΤΑ

    Στα μέσα της δεκαετίας του εξήντα, μια εποχή που ακόμα πήγαινα στο σχολείο, ο συντηρητισμός της κοινωνίας και οι ''παιδαγωγικοί'' μέθοδοι των εκπαιδευτικών, αποσκοπούσαν στην διαμόρφωση υπάκουων παιδιών και θεοσεβούμενων χαρακτήρων, αδιαφορώντας χαρακτηριστικά για την ελλειπή εγκυκλοπαιδική μόρφωση που μας χορηγούσαν και για την μετάδοση σε μας των πραγματικά χρήσιμων γνώσεων και εφοδίων για τη μετέπειτα ζωή μας. Τότε βέβαια δεν μπορούσαμε να το καταλάβουμε, γιατί το βασικό ενδιαφέρον μας ήταν το παιχνίδι, το γκομενιλίκι και η με κάθε τρόπο βαθμοθηρία, όταν όμως μερικά χρόνια αργότερα αρχίσαμε να διαβάζουμε και άλλα βιβλία, εντελώς άσχετα με τα σχολικά, αναθεωρήσαμε την κοσμοθεωρία μας και προβληματιστήκαμε σοβαρά με τη δομή της κοινωνίας, με την άθλια δόμηση της παιδείας και με τη νοσηρή γενικά νοοτροπία του κατεστημένου.

    Θα αναφέρω δυο χαρακτηριστικά παραδείγματα καθηγητών, των οποίων το επίπεδο και τα ''κολλήματα'' μόνον κακό έκαναν στους άτυχους μαθητές της εποχής. Η προσφορά τους στην μάθηση, δεν ήταν απλώς μηδενική, αλλά εντελώς αρνητική. Δυο άνθρωποι, υποτίθεται καλλιεργημένοι και ενταγμένοι στο καθήκον της διαμόρφωσης  μορφωμένων και χρηστών πολιτών, αντί για γνώσεις μας μετέδιδαν, σκοταδισμό ο ένας και άγνοια ο άλλος.

    Ο πρώτος, λυκειάρχης και μαθηματικός στην ειδικότητα, είχε αναλάβει και την διδασκαλία των μαθηματικών στις δυο τελευταίες τάξεις του λυκείου. Αμ δε. Ο άνθρωπος εκείνος, θρησκόληπτος μέχρι αηδίας, αντί για μαθηματικά μας έκανε κήρυγμα. Είναι ζήτημα αν, από τα σαρανταπέντε λεπτά που διαρκούσε το μάθημα, μιλούσε τα δέκα για τα μαθηματικά. Ήταν τέτοιος ο ζήλος του να μας μεταδώσει το λόγο του θεού, που αδιαφορούσε αν μαθαίναμε αρκετά για τους αριθμούς. Όλοι τον γνώριζαν με το παρατσούκλι που του είχαν δώσει κάποιοι, και κανένας στις συζητήσεις μας δεν τον αποκαλούσε με το πραγματικό του όνομα. Όλοι τον γνώριζαν σαν ''Ο ΘΕΟΣ''.

    Ο δεύτερος, ένας τύπος, φυσικός στην ειδικότητα, που τον είχαμε ''βαφτίσει'' ΜΠΙΦΤΕΚΑ, επειδή είχε πολύ μεγάλα αυτιά, ήταν άσχετος με την επιστήμη που είχε κληθεί να διδάξει. Έμπαινε μέσα στην τάξη, άνοιγε τον κατάλογο για να εξετάσει μερικούς και, όταν τελείωνε την εξέταση, άρχιζε να μιλάει περί ανέμων και υδάτων, δηλαδή για θέματα που δεν είχαν την παραμικρή σχέση με τη φυσική. Είχε γίνει φανερό σε όλους ότι δεν γνώριζε καθόλου φυσική, με αποτέλεσμα να γίνει αντικείμενο χλευασμού από τους μαθητές. Στο τέλος της ώρας, και μόλις χτυπούσε το κουδούνι για διάλειμμα, άνοιγε το βιβλίο και μας έλεγε να διαβάσουμε από εκεί μέχρις εκεί. 

    Υπήρχαν και άλλοι καθηγητές, των οποίων το επίπεδο γνώσεων και το μεράκι για προσφορά στη μάθηση ήταν πολύ χαμηλό, και μόνον δυο-τρεις από τους εκπαιδευτικούς της εποχής εκείνης στέκονταν επάξια στο ύψος της ευθύνης του λειτουργήματός τους. Έχω την αίσθηση ότι από τότε μέχρι σήμερα δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα στην παιδεία. Ο ασθενής παραμένει στην εντατική και είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει κάποια στιγμή να αναρρώσει. Για τα σχολικά βιβλία δεν  μπορώ να εκφέρω γνώμη, γιατί δεν γνωρίζω το περιεχόμενο των σημερινών, φοβάμαι όμως ότι παραμένουν το ίδιο κατευθυνόμενα και παραπλανητικά. Όταν από την σχολική ύλη απουσιάζουν ονόματα όπως του Επίκουρου, του Δαρβίνου, του Λιαντίνη, του Ερατοσθένη και πολλών άλλων, νιώθω σαν να μην έχει περάσει ούτε μια μέρα από την εποχή που ήμουν κι εγώ μαθητής. Αφού το κατεστημένο δεν το συνέφερε ακόμα και μια απλή αναφορά του ονόματός τους, έπρεπε να τους ανακαλύψω μόνος μου, κι αυτό ακριβώς θα συμβούλευα και τη νέα γενιά! Αν θέλετε να αποκτήσετε πραγματική παιδεία και γνώσεις, πέραν των χορηγούμενων από το σχολείο, κάντε το μόνοι σας. Μην το περιμένετε από αυτούς που θέλουν να σας έχουν υποχείρια. Σήμερα, με την βοήθεια μάλιστα του διαδικτύου και των σελίδων κοινωνικής δικτύωσης, τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολα!