ΟΙ ΔΙΑΡΡΗΚΤΕΣ

Απόσπασμα από το τελευταίο μου μυθιστόρημα.

   

    Η εμφάνιση του παπά, την έβγαλε από τις σκέψεις. Ο πάτερ-Ονούφριος παρουσιάστηκε, φορώντας τα εντυπωσιακά άμφιά του, μπροστά στην ωραία πύλη, ευλόγησε το ποίμνιό του, μουρμουρίζοντας τα τυποποιημένα λόγια του τελετουργικού και, πριν επιστρέψει στο ιερό, κοίταξε προς το μέρος που καθόταν η Μαρία και της μειδίασε ελαφρά. Εκείνη ένιωσε να καμαρώνει. Ο ναός ήταν γεμάτος κόσμο, ο ιερέας όμως μόνο στο πρόσωπό της έδωσε σημασία. Η ενέργεια αυτή του εφημέριου, πιθανόν να μην έγινε αντιληπτή από τους υπόλοιπους εκκλησιαζόμενους, εκείνην όμως την ανέβασε στα ουράνια. Για μια στιγμή αισθάνθηκε σαν να μην πατούσε στη γη. Ένιωσε σαν άγγελος. Έκανε το σταυρό της και ευχαρίστησε ενδόμυχα το Θεό που την είχε επιλέξει για αγαπημένο του τέκνο. Μέσα στο κατανυκτικό περιβάλλον του ναού, μυρίζοντας τις ευωδιές του λιβανιού και των κεριών, συνειδητοποίησε ότι ήταν ευλογημένη. Οι παλιές δύσκολες μέρες ανήκαν οριστικά στο παρελθόν. Από δω και στο εξής, η ζωή εκείνης και της οικογένειάς της, προμηνυόταν ευοίωνη. Δεν είχε την παραμικρή αμφιβολία ότι όλα αυτά συνέβαιναν σαν ένα ελάχιστο δείγμα της ανταμοιβής της για την πίστη της στο Θεό. Η ακλόνητη πεποίθησή της ότι, η προσήλωση στις ιερές γραφές και η απαρέγκλιτη συμμόρφωση με τις επιταγές των εκπροσώπων του Μεγαλοδύναμου, κάποια στιγμή επιβραβεύονται, επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά.

Ο άντρας της σπανίως τη συνόδευε στις επισκέψεις της στην εκκλησία, αλλά εκείνη δεν τολμούσε να του αντιτεθεί. Ο Μπάζας προτιμούσε να μένει στο σπίτι και να κοιμάται. Το πρωινό χουζούρεμα στο κρεβάτι, βέβαια μετά τον καφέ, το ποτό και το τσιγάρο, ήταν η μεγαλύτερή του απόλαυση. Αυτό συνέβαινε σε καθημερινή βάση και κανένας κυριακάτικος εκκλησιασμός, κανένας παπάς, ούτε και κάποιες σπάνιες και άτολμες παραινέσεις της συμβίας του για συμμόρφωσή του με τις διδαχές της θρησκείας, μπορούσαν να του αλλάξουν το κεφάλι. Το ίδιο χούι είχε και ο γιος της. Μετά βίας κατάφερε και τον σήκωσε να την πάει με το καινούριο του αυτοκίνητο, κι αν αυτός προθυμοποιήθηκε να θυσιάσει τον πρωινό του ύπνο και να την μεταφέρει, το αποφάσισε περισσότερο για να κάνει επίδειξη του πανάκριβου οχήματός του στους άλλους και όχι τόσο για να εξυπηρετήσει τη Μαρία. Ευτυχώς είχε υποσχεθεί στη μητέρα του ότι, μόλις τελείωνε η λειτουργία, θα βρισκόταν απ’ έξω για να την παραλάβει, κι αυτό την είχε ικανοποιήσει περισσότερο ακόμα και από το να τη συνόδευε μέσα. Η ματαιοδοξία της, είχε υπερισχύσει της θρησκοληψίας της.

ΟΙ ΘΑΝΑΣΙΜΟΙ ΕΧΘΡΟΙ

    Η θρησκεία πολεμούσε και συνεχίζει να πολεμάει την επιστήμη και η ιστορία βρίθει από αμέτρητα παραδείγματα αυτού του λυσσαλέου πολέμου. Οι εκπρόσωποι της εκκλησίας, της κάθε εκκλησίας, προσπαθούν με κάθε τρόπο και με όλα τα μέσα να υπερασπιστούν την υποτιθέμενη αλήθεια των αναπόδεικτων θεωριών τους, η πλάστιγγα όμως αρχίζει και γέρνει προς το μέρος της επιστήμης. Η θρησκεία εικάζει, η επιστήμη αποδεικνύει. Ο παραλογισμός μάχεται τη λογική, αλλά δεν θα αντέξει για πολύ ακόμα. Δεν θα αργήσει η μέρα που οι άνθρωποι θα αποτινάξουν από πάνω τους το ζυγό των ρασοφόρων και θα απαλλαγούν από την ρυπαρή παρουσία τους. Το ερώτημα βέβαια είναι, για ποιο λόγο συνεχίζουν οι πολλοί να σέρνονται πίσω από το άρμα της θρησκείας, και την απάντηση μου την έδωσε μια νεαρή φίλη: Φοβούνται το θάνατο, νιώθουν ανασφάλεια και προσπαθούν να κρατηθούν από κάπου.

    Εντάξει, φίλη μου, αυτό είναι εν μέρει ανθρώπινο και κατανοητό, πόση ασφάλεια όμως μπορεί να νιώσει κάποιος, στηριζόμενος σε αόριστες υποσχέσεις, σε αντιφατικές ερμηνείες και ζώντας με ψευδαισθήσεις; Η θρησκεία παραληρεί, τη στιγμή που η επιστήμη καταρρίπτει μία-μία τις θεωρίες της, αποδείχνοντας ότι η αλήθεια βρίσκεται στην έρευνα και όχι στην αποχαύνωση. Κι εγώ θα ήθελα να γνωρίζω περισσότερα για τον προορισμό του ανθρώπου, και γενικότερα της ζωής, προσπαθώ όμως να τα μάθω μελετώντας και άλλες απόψεις, πέραν αυτών που εκφράζουν τα ''ιερά'' βιβλία. Τα επιτεύγματα της επιστήμης, ιδιαίτερα στον τομέα της βιολογίας, μας παρουσιάζουν έναν άλλον κόσμο, τον οποίον δεν θα μπορούσαμε να τον φανταστούμε, αν παραμέναμε προσκολλημένοι στα γραπτά και τις αοριστολογίες των εκπροσώπων του θεού. Κι αντί να διδάσκονται στα σχολεία οι εξελίξεις της βιολογίας, διδάσκονται θρησκευτικά.

    Η αντίσταση των ρασοφόρων είναι σπασμωδική και θα αποδειχτεί αναποτελεσματική. Οι άνθρωποι, και ιδιαίτερα οι νέοι, ξύπνησαν και σύντομα θα τους βάλουν στο περιθώριο. Τις επόμενες δεκαετίες, ο κόσμος θα αλλάξει σημαντικά, η επιστήμη θα δώσει όλες τις απαντήσεις στα εναπομείναντα αναπάντητα ερωτήματα που ταλανίζουν τον ψυχικό μας κόσμο και οι άντρες με τα μαύρα θα πάνε εκεί που τους αξίζει. Θα βρεθούν στο περιθώριο και θα αναπολούν τις μέρες  του σκοταδισμού και της οπισθοδρομικότητας, που γι' αυτούς βέβαια ήταν μέρες δόξας!  

ΠΑΡΑΔΟΣΗ

    Παράδοση σημαίνει συνέχιση τυπολατρειών και εθίμων, συνηθέστερα μάλιστα σε κλειστές και συντηρητικές κοινωνίες. Δεν είμαι αντίθετος στη διατήρηση κάποιων λαογραφικών εκδηλώσεων, παρόλο που η συνεχής επανάληψή τους, πέρα από κουραστική, καταντάει βαρετή και ανούσια, ενίσταμαι όμως όταν ακούω μερικούς να λένε: ''Τα κάνουμε, γιατί έτσι τα βρήκαμε''. Την κουβέντα αυτή την άκουσα πάλι πριν από λίγες μέρες από το στόμα μορφωμένης γυναίκας στην εξοχή, όταν προσκάλεσα την οικογένειά της σε δείπνο, την Κυριακή 14 Αυγούστου. Αρνήθηκε ευγενικά την πρόσκλησή μου, λέγοντάς μου ότι την επόμενη μέρα θα πήγαιναν να κοινωνήσουν. Σε σχόλιό μου ότι δεν θα ήταν δα και τόσο μεγάλο κακό να ξεφύγουν μια φορά από τα τυποποιημένα, μου απάντησε, και μάλιστα φανερά ενοχλημένη, ότι ακολουθούν αυτά που βρήκαν από τους προηγούμενους. Ο τρόπος της και η εμμονή της σε πρακτικές που έχουν ξεπεραστεί από ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, με στενοχώρησαν. Βλέποντας ότι ήταν δύσκολο να την μεταπείσω, δεν συνέχισα την κουβέντα μαζί της. Αν τη συνέχιζα, θα της έλεγα: ''Πιστεύεις ότι η προσκόλληση σε μια ξεπερασμένη ιδέα, κάνει καλό στον άνθρωπο; Αν σου υπενθύμιζα ότι κάποιοι μακρινοί μας πρόγονοι, αμφισβήτησαν την αξία αυτών που βρήκαν από τους ανθρώπους του περίγυρού τους, και έκαναν προσπάθειες να τα αλλάξουν, θα συνέχιζες να υποστηρίζεις το ίδιο; Οι άνθρωποι εκείνοι, ζούσαν σε σπηλιές, φορούσαν προβιές ζώων, κυνηγούσαν με ρόπαλα και λάτρευαν ξόανα, κι αν οι απόγονοί τους τα άφηναν όπως τα βρήκαν από τους προηγούμενους, εσύ σήμερα δεν θα κυκλοφορούσες με αυτοκίνητο, δεν θα φορούσες μεταξωτό φόρεμα, δεν θα έμενες σε σπίτι με όλες του τις ανέσεις, δεν θα πήγαινες διακοπές δεν θα ζούσες τόσα χρόνια, δεν θα μόρφωνες τα παιδιά σου και, γενικά, θα βρισκόσουν ακόμα σε πρωτόγονη κατάσταση. Πάψε λοιπόν να μένεις πιστή σε μια παράδοση, η οποία στην ουσία δεν έχει να σου προσφέρει τίποτα περισσότερο, πέραν κάποιων φρούδων ελπίδων. Η απαγκίστρωση από τη νοοτροπία του ''έτσι τα βρήκαμε'', δημιούργησε το θαύμα του ανθρώπινου πολιτισμού, κι αυτό είναι κάτι που δύσκολα αμφισβητείται.